Hij werkt beter des avonds dan overdag, de expositie Orchestral Manoeuvres in the Dark (OMD) in Arti et Amicitiea te Amsterdam. Het overdadige daglicht in de grote zaal verdringt alle duisternis, waardoor de meer donkere tonen van de expositie aan kracht inboeten. Toch blijft deze vierde expositie van curator, kunstenaar, DJ, en flamboyante persoonlijkheid Martin C. de Waal overeind. De expositie brengt een ode aan eigenzinnigheid en individualiteit in deze tijd van crisis waarin nationalisme en conservatisme soms welig lijken te tieren.
Bij het maken van OMD is Martin C. de Waal deels geïnspireerd door de expositie Salon der Angst, die vorig jaar in de Kunsthalle in Wenen plaatsvond. De Waal verwijst met de titel vooral naar een fenomeen dat ook wel ‘whistling in the dark’ wordt genoemd: de neiging om te gaan zingen of fluiten als je bang bent in het donker. Het thema is hier niet de angst, maar de betovering van de eigen mentale kracht. De Waal zegt te hebben gekozen voor eenlingen, voor kunstenaars die hun eigen weg durven te gaan, of die zich geheel verliezen in hun werk. In het huidige culturele klimaat lijkt dat een haast romantische levenshouding, en het is deze romantiek die in OMD flink wordt benadrukt. Het leverde een ongebruikelijke expositie op, waarin de curator zelf ook geheel zijn eigen weg ging.
Waar curatoren doorgaans terughoudend omgaan met individuele kunstwerken, gooit De Waal de werken als het ware in een soort remix. Een aantal werken zijn flink vergroot en afgedrukt op wand bedekkend papier en doek. Een muur van de grote zaal is over de gehele lengte behangen met reproducties van werk van de deelnemende kunstenaars. Hierop zijn vervolgens foto’s, schilderijen, en tekeningen gehangen. Het romantische thema wordt flink benadrukt door de keuze van werken: de donkere bossen en oprukkende stedelijkheid op de foto’s van Rutger ten Broeke en de krijttekeningen van Geer van der Klugt vormen met de absurd perverse objecten van Jurgen Winkler en de haast ontmenselijkte foto’s van Aram Tanis een wonderlijke dwaaltuin. De spookachtige schilderijen van Sabine Silberhorn passen wonderwel bij de gestileerde oorlogsfotografie van Maarten van de Heijden. Overal doorheen klinkt het geluid van krekels, vele malen vertraagd.
In de eerste ruimte herkennen we de stem van operazangeres Martina Prins. Zij trad op bij de opening, waar het zo druk en warm was dat mensen bijna bezweken. Dat zal op een doordeweekse dag niet gebeuren, maar je zou het bijna willen. De expositie heeft een sterk thema en pakt flink uit qua aankleding, maar juist dat vraagt om meer. Martin C. De Waal is speels, ambitieus. Niet veel curatoren durven zo radicaal een ruimte over te nemen. Het is te hopen dat hij in een volgende expositie nog zwaarder aanzet.
OMD is geheel samengesteld uit werk van leden van de kunstenaarsvereniging Arti et Amicitiea. De expositie is nog te bezichtigen tot en met zondag 4 mei 2014. De openingstijden zijn van dinsdag tot en met zondag van 12.00 tot 18.00.